در
آموزه های امام باقر(ع) به صحابی و شاگرد خویش جابر جعفی، علاوه بر فضایل
شیعه، اصول رفتاری شیعه نیز یادآوری شده است. آن حضرت در حدیثی درباره ی
حقیقت تشیع، آنچه را که یک شیعه باید انجام بدهد و نیز وظایف عملی شیعه را
آموزش داده اند.

جابر جعفی گفته است، امام باقر(ع) به من فرمودند:
به خدا سوگند، شیعه ی ما نیست جز کسی که از خدا بترسد و تقوای الهی پیشه
کند، و گوش به فرمان های الهی بدهد و از خداوند اطاعت نماید، و شیعیان جز
به تواضع و خشوع و افتادگی، ادای امانت و امانت داری، ذکر فراوان و زیادی
یاد خداوند، روزه و نماز، نیکی به پدر و مادر، تعهد و رسیدگی به همسایگان
فقیر و مسکین و بدهکار و یتیمان، صداقت و راستگویی، تلاوت قرآن و خواندن
کتاب خدا و بازداشتن زبان از مردم جز در امور خیر، شناخته نمی شوند. آنان
امینان خویشاوندان و ملت خود هستند. (1)

در این حدیث شریف، از
«تشیع» به عنوان مذهب اصیل و ریشه دار الهی که همان اسلام راستین و اسلام
رسول الله است یاد شده است و امام باقر(ع) روی آوردن به مذهب شیعه و گزینش
آن و اتخاذ تشیع را محور بیان خود قرار داده اند.

مطابق این حدیث،
مذهب تشیع درعصرامام باقر(ع) مکتب و راه و رسم الهی برتر شناخته می شده
است و روی آوردن به سوی آن و اتخاذ تشیع در گفتار و رفتار، یک ارزش بی
نظیر و یک اصل بزرگ و مهم و ضرورت عمومی بوده است. به همین دلیل، امام در
این حدیث به تبیین حد و مرزهای تشیع پرداخته اند و اظهار محبت نسبت به اهل
بیت(ع) را برای شیعه بودن کافی ندانسته و علاوه بر آن پایبندی به دوازده
صفت ارزشمند و زیبا را لازم شمرده و آن ها را مسؤولیت های عملی شیعه
قرارداده اند.

شیعه
بودن، نیازمند رفتاری الهی است. شعار و سخن گفتن از دوستی اهل بیت کفایت
نمی کند، بلکه باید به رهنمودهای اهل بیت(ع) عمل کرد و اتخاذ تشیع به
عنوان مذهب، علاوه بر اظهار دوستی اهل بیت(ع) به شدت به رفتار علوی و عمل
گرایی و آراستگی به صفات زیبای پیامبر(ص) و امامان (ع) وابسته است. بی
عمل، شیعه بودن ناتمام است و تحقق نمی یابد.

صفاتی نظیر اطاعت از
خدا و تقوای الهی و کثرت ذکر خدا، زیربنای اوصاف عملی زیبا و سازنده
دیگراست. نماز، روزه، تواضع، خشوع، مردم داری، ادای امانت، امین ملت بودن،
راستگویی، کنترل زبان و تعهد به همسایگان نیازمند، فقیران، پا برهنگان،
بدهکاران و یتیمان، صفات رهروان امامان و شیعه اهل بیت(ع) است. این صفات
الهی سازنده شهر و کشور زیبای معنوی و اخلاقی و عامل توسعه و ترقی و
پیشرفت مادی و معنوی بشریت است.

1- شیخ صدوق، صفات الشیعه، حدیث 22، ص53 و ص54